اگر بخواهیم حسابرسی را تعریف کنیم باید بگوییم که حسابرسی عبارت است از بازرسی و جمع آوری جستجوگرانه کلیه مدارک و اسناد حسابداری به منظور کشف تقلب و اشتباه. هدف حسابرسی بررسی اسناد مالی حسابداری برای تطابق دادن آن با قوانین حسابداری است و در وقع حسابرس کار حسابداران را بررسی کرده و در نهایت گزارش یافته ها را به مدیران ارائه می دهد.
حسابرس کیست؟ « معرفی انواع حسابرسی »
انواع حسابرسی
- حسابرسی صورت های مالی
- حسابرسی رعایتی
- حسابرسی عملیاتی
- حسابرسی قانونی
- حسابرسی داخلی
حسابرسی صورت های مالی
حسابرسی صورت های مالی از متداول ترین نوع حسابرسی است. هدف اصلی از این حسابرسی، اعتباردهی به صورت های مالی است. در اینجا منظور از اعتباردهی، اظهار عقیده یا قضاوت شخص یا اشخاص مستقل و ذی صلاح نسبت به مطابقت تمامی جنبه های با اهمیت ادعا های منعکس در صورت های مالی با معیارهای تعیین شده، یعنی اصول حسابداری می باشد.
حسابرسی رعایتی
هدف از حسابرسی رعایتی، تعیین میزان رعایت احکام، سیاست ها، پیمان ها، قوانین و مقررات دولتی و کنترل های داخلی توسط شرکت‌های مورد رسیدگی می باشد. به عنوان مثال شرکت ها می توانند تعیین میزان رعایت احکام و سیاست های داخلی توسط بخش های مختلف سازمان را از حسابرسان خود درخواست کنند.
حسابرسی عملیاتی
حسابرسی عملیاتی به حسابرسی می گویند که از بررسی بسامان فعالیت های سازمان یا بخش معینی از آن در ارتباط با اهداف تعیین شده است. هدف اصلی حسابرسی عملیاتی، ارزیابی رعایتِ صرفه اقتصادی هنگام تهیه منابع و ارزیابی کارایی عملیات هنگام استفاده از منابع و اثربخشی عملیات برای نیل به اهداف از قبل تعیین شده، تشخیص فرصت های بهبود عملیات و ارائه پیشنهاد های اصلاحی به مدیران سازمان ها می باشد. ارزیابی صرفه اقتصادی، کارایی و اثر بخشی سیستم حسابداری کامپیوتری یک شرکت و ارائه پیشنهاد های اصلاحی، بخش هایی از حسابرسی عملیاتی است.
حسابرسی قانونی
در سال‌های اخیر، دعوت از حسابرسان برای ارائه خدمات حسابرسی قانونی به ویژه هنگام بروز اختلافات مالی، گسترش فزاینده‌ای یافته است. حسابرسی قانونی در واقع مشابه خدمت پزشکان در امر پزشکی قانونی است. برخی از مواردی که اجرای حسابرسی قانونی می‌تواند ضرورت یابد، بدین شرح می باشد : تقلب‌های تجاری یا کارکنان شرکت‌ها، خسارت‌های تجاری و اقتصادی، اختلاف بین سهامداران یا شرکا.
حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی یک فعالیت مستقل، اطمینان بخش واقع بینانه و مشاوره‌ای است که برای ارزش افزایی و بهبود عملیات طراحی شده است. حسابرسی داخلی با فراهم کردن رویکردی سیستماتیک برای ارزیابی و بهبود اثر بخشی فرآیند ها، مدیریت ریسک و کنترل، سازمان را در دستیابی به هدف هایش یاری می کند.
انواع حسابرس
- حسابرس مستقل
- حسابرس داخلی
- حسابرس دولتی
حسابرسان مستقل
این گروه از حسابرسان، عموما کسانی هستند که در موسسات حسابرسی مشغول کار هستند و بر اساس درخواست سهامداران یا افراد حقیقی و حقوقی عملیات حسابداری و مالی واحد تجاری را بر اساس اصول و موازین حسابداری مورد رسیدگی قرار می‌دهند و گزارش خود را به مجمع عمومی صاحبان سهام ارائه می کنند. در واقع حسابرسان مستقل رابط میان صاحبان شرکت و هیات مدیره شرکت هستند. حسابرسان مستقل، خدمات خود را در قالب قرارداد ارائه می دهند.
حسابرسان داخلی
این گروه از حسابرسان، کارمند واحد مورد رسیدگی هستند و در داخل خود سازمان ایجاد می شوند. و در واقع رابطی میان هیات مدیره و شرکت هستند و گزارش رسیدگی خود را به طور هفتگی، ماهانه یا سالانه به صورت مستقیم به مدیرعامل و هیات مدیره ارائه می دهند. این گروه از حسابرسان عملیات داخل واحد تجاری را رسیدگی خواهند کرد. حسابرس داخلی، سیاست ها و توان مالی شرکت را به منظور بهبود کارایی آن ارزیابی و بررسی خواهند کرد.
حسابرسان دولتی
این گروه از حسابرسان وظیفه رسیدگی یا بررسی معاملات و کنترل های یک موسسه دولتی به منظور اظهار نظر در این مورد که فعالیت های مالی و اقتصادی طبق اصول متداول حسابداری دولتی در صورت ها وگزارش های انعکاس یافته است یا خیر.
چه ارتباطی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد؟
در اکثر موارد این سوال، سوال علاقه مندان به رشته حسابداری است که همیشه این سوال برای آن ها مطرح است که چه فرقی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد؟ گرچه این دو حرفه شبیه هم هستند و گاهی اوقات نیز با هم اشتباه گرفته می شوند، ولی تفاوت های قابل توجهی میان حسابداری و حسابرسی وجود دارد. موضوع حسابداری تهیه و تنظیم سند حسابداری، ثبت در دفاتر و بلاخره تهیه صورت های مالی می باشد، در حالی که موضوع حسابرسی کنترل و اظهار نظر نسبت به صورت های مالی است. حسابداران معمولاً کارمندان شرکتی هستند که برای آن کار می کنند، در حالی که حسابرسان معمولاً توسط شرکت دیگری، برای بررسی درستی کارهای حسابدار استخدام می شوند. اگر چه همیشه این چنین نیست، اما در کل حسابرس هیچ ارتباط مالی با شرکت نداشته و نخواهد داشت. حسابدار کارهای خود را به صورت روزانه انجام می دهد، در حالی که حسابرس صحت کار های حسابداران را در سه ماه یا سالانه بررسی می کنند. حسابرسان معمولاً در شرایط خاص، مانند مشکوک شدن به تقلب، به شرکت آورده می شوند. استخدام حسابدار در شرکت امری ضروری می باشد، ولی استخدام حسابرس، گزینه ای اختیاری است. حسابداران در پایان سال صورت‌های مالی شرکت را تنظیم می‌کنند. این صورت های مالی، تصویری از ثبات مالی شرکت را ارائه خواهند داد اما حسابرس صورت های مالی را بررسی و درستی آن ها را تایید می کند. به طور کلی حسابرسان به بررسی کارهای حسابداران می پردازند.
استانداردهای حسابرسی چیست؟
استانداردهای حسابرسی، معیاری برای سنجش کیفیّت کار حسابرسان است. انجمن حسابداران رسمی آمریکا برای نخستین بار در سال ۱۹۴۷، استانداردهای ده گانه حسابرسی را معرفی نمود. این استاندارد ها تاکنون جهت انطباق با تغییرات محیط حسابرسی، تعدیل و تغییر یافته اند. استاندارد های حسابرسی در سه گروه زیر طبقه بندی می شوند :
- استانداردهای عمومی
- استانداردهای عملیات یا رسیدگی
- استانداردهای گزارشگری
استانداردهای عمومی
رسیدگی باید توسط شخص یا اشخاصی اجرا شود که دارای صلاحیت و آموزش فنی کافی به عنوان حسابرس باشند. حسابرس یا حسابرسان باید استقلال رأی خود را در تمام موارد مربوط به حسابرسی حفظ کنند. در رسیدگی و تهیه گزارش باید مراقبت حرفه ای لازم به عمل آید.
استانداردهای عملیات یا رسیدگی
عملیات حسابرسی باید به میزان کافی برنامه‌ریزی شود و در صورت وجود کارکنان، بر کار آنان به گونه‌ای مناسب نظارت شود. برای برنامه ریزی حسابرسی و تعیین نوع، زمان و میزان آزمون ها باید شناختی کافی از ساختار کنترل داخلی کسب گردد. شواهد کافی و مناسب باید از راه بازرسی، مشاهده، پرس و جو و دریافت تأییدیه کسب شود تا مبنایی معقول برای اظهار نظر نسبت به صورت های مالی مورد رسیدگی باشد.
استانداردهای گزارشگری
گزارش باید تصریح کند که صورت های مالی، طبق اصول حسابداری تهیه شده است یا خیر. گزارش باید شرایطی را مشخص سازد که در آن چنین اصولی در دوره جاری نسبت به دوره قبل، به صورت یکنواخت رعایت نشده است، اطلاعات افشا شده در صورت های مالی به طور منطقی کافی تلقی خواهند شد مگر آن که خلاف آن در گزارش صادر شود. گزارش باید یا حاوی یک اظهار نظر درباره صورت های مالی به‌طور کلی باشد، یا بیانگر این باشد که نظری نمی تواند اظهار شود. هنگامی که نظر کلی نتواند اظهار شود، دلایل آن باید بیان شوند. در تمام مواردی که نام حسابرس به نحوی با صورت های مالی ارتباط پیدا می کند، گزارش باید به طور صریح، بیانگر ویژگی هر گونه رسیدگی حسابرس و میزان مسئولیتی باشد که او بر عهده می گیرد. البته مراجع حرفه ای هر کشوری تفسیر هایی بر این استاندارد های ده گانه دارند که به آن « بیانیه های تفسیری استاندارد های حسابرسی » گفته می شود. در کشور ما ایران، نیز سازمان حسابرسی طبق قانون تشکیل آن، مسئول تدوین این بیانیه ها باشد.
همچنین بخوانید :
